KUAŔTANGO / CUARTANGO Cuadrilla de Añana, Valles de Araba, Euskal Herria. Valle de Araba fronterizo con las Merindades de Burgos de Castilla la Vieja. Jatorrizko Esanahia - Significado Originario.

 

◇◇◇



▪︎KUAŔTANGO

Kuartango Arabako mendebaldeko udalerri bat da, Añanako kuadrillako udalerrien artetik iparraldekoena. 

Udalerriaren ipar-mendebaldeko muturrean dago Nerbioi ibaiaren ur jauzi ikusgarria. 
Nerbioi ibaia Kuartangon sortzen da, eta ur jauzi horretan Kuartangoko lurretatik 
Amurriokoetara jauzi egiten du
(Arabako udalerri batetik bestera, alegia), ezkerraldean 100 bat metrora Burgosko probintziarekiko muga duela.

Baia ibaiak eta haren eskuineko zenbait adarrek eratutako haran batean dago udalerria. Baiak iparretik hegora zeharkatzen du Kuartango, eta Baiaren mendebaldean dago udalerriko lur gehiena.
Harana hiru mendilerrok mugatzen dute ekialdean, hego-mendebaldean
eta iparraldean.
Hegoaldean, berriz, Tetxa haitzarteak banatzen ditu lehen bi mendilerro horiek, eta haranera sartzeko bide nagusia da gizakiarentzat. 

☆☆☆

▪︎KUAŔTANGO
¤ Etimología

¤ Significado

¤ Evolución fonética
y aglutinación del nombre.

☆

¤ Etimología


Lehendabiziko agerpen idatzian,
X. mendean, Quartanigo formarekin ageri da.
Gaztelaniaz gero lehenik Quartango 
eta geroago Cuartango formak hartu zituen.
Euskararako, Euskaltzaindiak Koartango 
forma onartu zuen lehenik. Gerora, Kuartango formaren alde egin zuen.


▪︎ KUAŔTANGO <> KOAŔTANGO  (Moderno)

< KOAŔTANIGO <> QUAŔTANIGO
(S.X - Medievo)

< *KOARRITANIGO  
(Edad Antigua)


0.
< *HARAN  NON
HAITZ GOIAN
UR JAUZIZ ZAN ORO DÓŔ
GOI BEHE HEDA
JAIOA DEN IBAIA
DEN HERRI MUGA ORO.

☆

¤ Significado

(Cuartango)

•VALLE DONDE
EN PEÑA ALTA
CON  SALTO DE AGUA TODO LO MÁS GRANDE
QUE FLUYE DE ARRIBA ABAJO
EN EL QUE NACE EL RIO
QUE ES TODO FRONTERA DE TRIBUS.

(el Nerbioi entre Caristios y Autrigones)


•Notas:

• El Nerbioi nace en un gran salto en el norte de Kuartango, Añana, Valles de Araba, a 100 mts. de la muga con Villarcayo de la Merindades de Burgos en Castilla la Vieja.

•El Nerbioi era la frontera entre la tribu de los Caristios en su ribera derecha y la tribu de los Autrigones en su ribera izquierda.
Tribus eúskaras, no celtas.
Actualmente, muga entre los Valles de Araba en Euskal Herria y las Merindades de Burgos en Castilla la Vieja.

☆

¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre


▪︎*KOARRITANIGO  (E. Antigua)

> QUAŔTANIGO (S. X / Medievo)

> KUAŔTANGO  (E. Moderna)


0.
< *HARAN  NUN
HAITZ GOIAN
UR JAUZIZ ZAN ORO DOŔ
GOI BEHE HEDA
JAIOA DEN IBAIA
DEN HERRI MUGA ORO.

1.
> *^A^A^  NI^
^ATZ KOIA^
U^  IAU^I  ZA^ U^U RUŔ
HUI ME^E  ^ETA
IAIUA RI^ IMEE
^RI^ ELI  NUGE O^O

2.
> *ÊÊ  HÎ
Ê(Z) KOÂ
(Î ) A(IÎ)  ^  (I^I)  (^I)Ŕ
^II NIΠ ÎTA
A(Ī )A  (^Î )  (I)NII
^Î IRI  NIG(I) Ō 

3.
> *(ÎÎÎ)
(Î^)  KOÂ
A Â Ŕ
ĪHĪ TA
AA  NĪ
Î Î^I NIGŌ

4.
> *KOÂAÂRRĪ^ĪTAAANĪÎĪ^NIGŌ

= *KOĀRRĪTĀN(Ī^)NIGŌ 
(Final del Protovasco prerromano)

> *KOĀRR(Ī)TĀNNIGŌ
(E. Antigua)

> QUĀŔTĀN(I)GŌ
(E. Media - S. X)

> KUĀŔTĀNGŌ 
(E. Moderna)


♧◇♧
¤ Etimologías propias de @fga51.
♧◇♧