miércoles, 6 de noviembre de 2024

EKAITZ. Tormenta, Tempestad, Temporal. Jatorrizko esanahia.







◇◇◇

¤ EKAITZ
•Tormenta, Tempestad, Temporal

Denboralea (Heg.), Soberna (Ipar.) edo Ekaitza 
haize-abiaduraren Beaufort eskalako 10 indarra da, 
48 eta 55 korapilo arteko abiadura duen haizeari dagokiona. 
Harearekin (Simuna), elurrarekin (Bisutsa) 
edo euriarekin batera izan daiteke. 

Denboralea haizeak 60 km/h-tik gora jotzen duenean hasten da. 
Bere indarrak, orduan, zuhaitzetako adarrak txikitzen ditu, 
eta gizakiarentzat zailagoa bihurtzen da haize horren kontra joatea. 
Itsasoan, olatuen altuera 4 metrotik gorakoa da, 
eta haizeak aparrak ateratzen ditu gailurretara. 
Honen indarra are gehiago handitzen bada, 
denboraletik ekaitz gogorrera pasatzen da. 
Itsaso zabaleko denboralea arriskutsua izan daiteke 
behar adina neurri eta baliabide hartzen ez badira. 

☆☆☆


▪︎EKAITZ 

¤ Etimología

▪︎EKAITZ 

0.
< *EURI-HAIZE  GOGORRAK
DAKARTZAN 
KALTE ETA GAITZA.

¤ Significado

VIENTE LLUVIOSO FUERTE
QUE TRAE
DAÑO Y MAL. 
(Perjuicios y Estragos)


¤ Evolución fonética
y aglutinación del vocablo

0.
< *EURI-HAIZE  GOGORRAK
DAKAŔTZAN
KALTE ETA GAITZA 

1.
> *EU^I -^EZE  HUHULE^
REKA^ZA^
KA^DE  EDA KAITZE 

(euri > eui > ebi : lluvia) 

2.
> *E(IÎ)-E^E  (^I^I)RI
(^I)KÂ^Â
KÂRIIRE KAITZ(Î) 

3.
> *E E Ê (^I)
KĀ^
KÂ(^Ī^I)  KAITZ 

> *ĒKĒ^KÊKAITZ 

> *ĒK(Ī^)K(Î)KAITZ 

4.
> ĒKKKAITZ  
ĒĶAITZ


♧◇♧
¤ Etimologías propias de @fga51.
♧◇♧


No hay comentarios:

Publicar un comentario