miércoles, 25 de diciembre de 2024

Egunen gainean: HERENEGUN / ATZODAMU - ATZO - GAUŔ - BIHAŔ - ETZI - ETZIDAMU. / De los días:  anteayer - ayer - hoy - mañana - pasado mañana - pasado* pasado mañana (~ *y otro más).

 

◇◇◇

▪︎GAUŔ

•Hoy

< [*egun kaur (> haur) ]

(En roncalés siguió siendo:

kaur, kori, kura / kemen, kor, kan

kaur > haur > hau

hau, hori, hura

hemen, hor, han)

•[ Este Día  : Hoy ]

> *egu^ haur
> *(i)g(î) âur
> [ GÂUŔ ]

¤ Nota
Hay quien dice que contaban por noches los días:
gaur < *gau kaur > haur : esta noche
> *ga(u) âur > gāur
Pero, en principio, esta hipótesis no sería necesaria: la etimología surge tanto de este día como de esta noche.

Lo normal es :

kar > harri

gaur 

< *egun kaur 

> egu^ haur > igi ^aur > gaur

Este día : hoy.

♧◇♧

▪︎BIHAŔ
•mañana (día siguiente)

< [*ber egun aurre ]

•[ otro día adelante ]

< *bê egû arre
> *bî g(û) arr(e)
> *bîgar
> [ bîhar ]

♧◇♧

▪︎ETZI
•pasado mañana

< [*(ber egun aurre) heda zan ber egun ]

•[ (un día adelante) muy extendido otro día ]

Es decir:

< [*bihar heda zan ber egun ]

•[ mañana y otro día más ]

> *biê êta zâ bê ehû
> *bê îte zê mê i^î
> *bê ti zî nî ī
> *bêtzîhī 
> *bêtzî^ī
> *(b)êtzī^
> [ētzi]

♧◇♧

▪︎ETZIDAMU
•pasado pasado mañana

< [*(ber egun aurre) - (heda zan ber egun) - heda ber egun ]

•[(un día adelante) (y otro día más) y otro día]

Es decir:

> [*(bihar heda zan ber egun zan) - heda ber egun ]

•[ (mañana y otro día más) y otro día ]
=
> [*ētzi - heda ber egun]

•[pasado mañana y (extendido) otro día ]

> *ētzi (ê)da bê egû
> *ētzi da me ehû
> *ētzidam(ē)û
> [ ētzidamû ]

♧◇♧

▪︎ATZO
•ayer

< [*egun bade > bat atze oro ]

•( un día atrás del todo )
•[ un día entero atrás ]

> *egun bare etz oô
(nb > m)
> *(e)guma(ē)tzō
> *gunatzō
> *huhatzō
> *(î)âtzō
> [ âtzõ ]

♧◇♧

▪︎HERENEGUN <> ATZODAMU
•anteayer


1.
▪︎ATZODAMU
(Ipar.) (L) ( Sara/ Ainhoa )
•anteayer

< [*atzo heda ber egun ]

•( ayer y (extendido) otro día )
> *atzo êda mê ehû
> *atzo da m(ē)u
> [ atzodamu ]


2.
▪︎HERENEGUN
•anteayer

No viene de [*heren egun ]  : tercio de día o tercer día.
Sino de:

< [*(egun bade > bat atze oro) - ber zan atze egun ]
•[(un día entero atrás) y otro día más atrás ]
=
> [*atzõ - ber zan atze egun ]

•( ayer y otro día más atrás )

> *atzõ - ber han aze egun
> *azū - mer hen ezi egun
> *ezī - ner ên ez egun
> *ez - her ên ê egun
> *(ê) her en ēgun
> [ herenēgun ]


◇◇◇



No hay comentarios:

Publicar un comentario