AGURAIN / Salvatierra (1256). HAGURAHIN (1025 - RSM). Arabako Lautadako Kuadrillako Burua. Euskal Herria. Jatorrizko esanahia / Significado originario.

 

◇◇◇


▪︎AGURAIN <> SALVATIERRA (1256)
< HAGURAHIN  (1025)
•Arabako Lautadako Kuadrillako
Burua.

☆

" Kokagune estrategikoan dago Agurain, igarobidean: bertatik igarotzen da Iberiar penintsularen erdialdea eta mendebaldea Europako iparraldearekin lotzen duen errepide nagusietako bat, A-1 errepidea. Erdi Aroaz geroztik izan da toki estrategikoa, Aguraindik pasatzen baitzen Europa osoan garrantzitsua den Done Jakue bidearen barne ibilbidea (kostaldetik ez zihoana); gainera, Gaztelako eta Nafarroako erresumen artean zegoen."

☆☆☆


▪︎AGURAIN 
< HAGURAHIN  (1025)


¤ Etimología

" Historikoki, Hagurahin izenez ageri da 1025eko Donemiliagako goldean.

1256an, Alfontso X.a Jakituna Gaztelako erregeak Hagurahin izen zaharraren ordez Salvatierra ezarri zion, hiri forua eman zionean:

«(Gaztelaniaz) [...] é puse nombre Salvatierra que antes abia nombre Hagurahin [...] » "


¤ Etimología

0.
< *ORO MUGA DIREN
- HAITZ GOI HEDA
- DEN BEHA
- LAUTADAN HEDA URI ZAIN


¤ Significado

•VILLA GUARDIANA EXTENDIDA
/ DESPLAZADA EN LA LLANADA
QUE MIRA ALTAS PEÑAS EXTENSAS
(Sierras)
QUE SON FRONTERA TODAS.

(Sierras o cadenas montañosas Fronterizas de Araba con Gipuzkoa
y Nafarroa)


¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre

▪︎HAGURAHIN > AGURAIN

0.
< *ORO MUGA DIREN
- HAITZ GOI HEDA
- DEN BEHA
- LAUTADAN HEDA URI ZAIN

1.
(nb > m)
> *U^U   NUHA  RI^I^
- ÂTX  GU(I)  ^IRE
- RIMI^E
- RODARA^  HIRE  U^I  ZEIN

2.
> *(IÎ )  H(I)^A  (^IÎ)
- ÂS  GU  (Î^I)
- ^INIÎ
- ^URA^  HI^I  IΠ ^IIN

3.
> *HÂ
- Â(Z)  GU
- ÎHĪ
- ÎRĀ  HĪ Ī ĪN

4.
> *HÂÂ^GU(Î^ÎÎ)RĂHĪN

> HĀGURĀHĪN  

(citado en1025 - RSM, hasta s. XII/XIII)

> ^ĀGURĀ^ĪN =  AGURAIN

(Del siglo XIV en adelante, junto con Salvatierra /Salbaterra desde 1256)


♧◇♧
¤ Etimologías propias de @fga51.
♧◇♧