viernes, 13 de mayo de 2022

URDAIBAI descifrado, en Bizkaia, Euskal Herria.

 











◇◇◇



¤ Lumo, Forua, Murueta: misma etimología con distinto orden de aglutinación de protovicablos y/o diferente evolución fonética, frente a la cadena montañosa que va desde Kortezubi (Santimamiñe) a Ibarrangelua (San Pedro de Atxarre).



▪︎LUMO
•Municipio unido al de Gernika.

¤ Etimología

0
< [*ORO BEHA GOI HEDA DOR DAN URI]

¤ Significado

•[Población que está toda mirando a una extensa alta cumbre]

•[Población que está toda mirando a una sierra (de Santimamiñe a San Pedro Atxarre)]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *URU MI^E HUI ^IRE ROL RE^ ULI

2.
> *(U)LU MĪ ^Ī Î^I ^O^ ^Î I(L)

3.
> *LUM(Ī)Ô(Ī)

4.
> [ LUMÔ ]

♧♧♧


▪︎FORUA
•Municipio entre Gernika y Busturia.
(No viene del latín 'forum' : foro ¿?)

¤ Etimología

0.
< [*BEHA ORO GOI HEDA DOR DAN URI]
(como Lumo en otro orden)

¤ Significado

•[Población que mira toda la alta extensa cumbre]

•[Población que observa toda la cadena montañosa]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *BI^E O^O HUI ^IRE RUL RA^ ULI

2.
> *B(Ī) Ō (^Ī  Î^I) RU^ ^Â (I)L

3.
(caen i lenis)
> *BŌRÛÂ(L)

4.
> [ FŌRÛÂ ]

♧♧♧



▪︎MURUETA
•Municipio entre Gernika y Busturia.
Con astilleros de ribera.

¤ Etimología

0.
< [*BEHA ORO GOI DOR HEDA DAN URI]
(como Lumo y Forua)

¤ Significado

[Población que mira toda la alta extensa cumbre]

•[Población que observa toda la cadena montañosa]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *BI^E O^O HUI RUL ^IRE TA^ ULI

2.
> *B(Ī) Ū ^U RU^ (Î)^E TÂ (I)L

3.
> *BŪRÛÊTÂ(L)

4.
> [ MŪRÛÊTÂ ]

♧♧♧



▪︎SANTIMAMIÑE
•Nada que ver con San Mamés.

Santimamiñe Bizkaiko iparraldean dagoen leize bat da. Hor, Goi Paleolito garaiko margoak daude, Magdaleniar aldikoak, orain dela 13.000 urtetakoak. Bizkaiko Kortezubi udalerrian daude kokatuta, Basondo auzoan, Ereñozar mendiaren magalean.

¤ Etimología

0.
< [*ZAN GOI DOR
BEHA DAN
HEDA BEHE IBAI  LEIZE ]

¤ Significado

•[Cueva en cumbre muy alta
que mira a la ría que se extiende (fluye) abajo] 


¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ZAN HUI DUR
MI^A RÂ
ÎRE MI^I BE REZE

2.
> *ZAN ^II TUL
MÂ ^Â
Î^I MĪ ME ^EZE

3.
> *SAN(^Ī)TI^
M^Ā
(^Ī) MĪ NE Ê^E

4.
> [ SANTÎMĀMĪNĒ <> SANTIMAMIÑĒ ]

♧♧♧



▪︎SAN PEDRO ATXARRE
Nada que ver con San Pedro

¤ Etimología

0.
< [*ZAN GOI DAN
-BEHA HEDA ORO
-ZAIN ITSASO AURRE ]

¤ Significado

•[ Gran Alto Que Mira Extensamente Todo Vigilante Ante el Mar ]


¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ZÂ HUI RAN
BI^E ^IDE ORO
ZAI^ ITSASO ORRE

2.
> *ZÂ (^II) ^AN
PÊ D(I) ORO
^A(Ī) TXAZU URRE

3.
> *SĀN
PÊDORO
 TXA(^I) (I)RRE

4
> [ SĀN•PÊDRO•ÂTXARRE ]

♧♧♧


▪︎PEDERNALES
Nada que ver con el silex, no significa Sukarrieta, no viene de pedernal,
es *BEDERRE(B>M>N)ALETZI


¤ Etimología

0.
< [*BEHE HEDA AURRE BEHA ORO DAN ATZE GOI URI ]

¤ Significado

•[ Pueblo que se Extiende Delante Abajo (de la ría) en un Alto Mirando Todo lo de Atrás Arriba (de la ría) ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *BI^E ^IDE ARRE ME^A OLO
RA^ ATZ HUI ULI

2.
> *BÊ DE ERR N(I)Â ULU ^Ê ETZ ^II I(L)

3.
> *BÊDĒRNÂL(I)ĒTZ(Ī^)

4.
> [ PÊDÊRNÂLĒS ]


♧♧♧


▪︎GERNIKA

¤ Etimología

0.
< [*GOI AURRE DAN HEDA OKA IBAI URI ]

¤ Significado

•[Villa del Rio Oka que se Extiende Ante lo Alto ]


¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *GUI ARRE REN ÎRE UKA BE ULI

2.
> *GĪ ERRI ÎN Î^I IKA MI IL

3.
> *GERRĪNĪKAN(Ī^)

4.
> GERR(Ī)NĪKA(N)
> [ GERNĪKÂ ]

♧♧♧


▪︎ARTEAGA

¤ Etimología

0.
< [*ALDE HEDA OKA IBAI DAN URI ]

¤ Significado

•[ Población que se Extiende Junto a la Ría del Oka ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ARTE ÊRA UKA IME RÊ ULI

2.
> *ARTE Ê^A (I)GA NI ^Î I(L)

3.
> ARTĒÂGA (*HI Î I^ > *^Ī^ > *-)

4.
> [ ARTEAGA ]

♧♧♧


▪︎URDAIBAI

¤ Etimología

0.
< [*ZAN ITSASO AURRE HEDA DAN OKA IBAI ]

¤ Significado

•[ Ria del Oka que se Extiende Ante el Mar Abierto ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ZÊ TSESO ORRE ÊRA DÂ UGA IBAI

2.
> *ZÎ TZIZU URRI I^E DÂ IHA IBAI

3.
> *^ÎZIZI URR IÎ DÂ (I)^A IBAI
> *(^Î^I^I) URRĪD^ĀIBAI

4.
> [ URR(Ī)DĀIBAI > URDAIBAI ]

♧♧♧


▪︎LAIDA

¤ Etimología

0.
< [*ITSAS AURRE HEDA OKA IBAI ALDE DAN ONDAR ZAN ]

¤ Significado

•[ Gran Playa que está Junto a la Ría del Oka Extensa Frente al Mar ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ZE ALE ÎRA UHA BE ÂDE RÂ ÛRAL ^A^

2.
> *Î EL ^A i^A MI ÊDI Â Î^Â Â

3.
> *ILĀNIÎD^Ā
> *LĀNĪDÂ

4.
> *LĀHĪDÂ
> LĀ^ĪDÂ <> LĀĪDÂ

♧♧♧


▪︎MUNDAKA

¤ Etimología

0.
< [*ITSASO ZAN BEHA ORO DAN HEDA OKA IBAI BURU URI]

¤ Significado

•[ Villa del Extremo del Rio Oka que se Extiende Mirando a Mar Abierto ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *TZEZU ZÊ MIÊ U^U REN ÊDA UKA ME MU^U ULI

2.
> *zizi zî MĪ Ū ÎN ÎDA IKA ni nī il

3.
> (^i^i^î) MŪ(î)N(î)DAKA hi hī i^

4.
> MUNDAKA(^i^īi^)
> MUNDAKA

♧♧♧


▪︎BERMEO

¤ Etimología

0.
< [*GOI ATZE HEDA BEHE ITSAS AURRE DAN BEHA ORO ZAIN URI ]

¤ Significado

•[ Villa Vigía que lo Mira Todo Extendida desde Atrás en lo Alto hasta Abajo Ante el Mar ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *HUI ETZ ÎRE BE^E TSE ARRE REMIE O^O ZE^ ULI

2.
> *ÎI IZ Î^I BĒ ZE ERR ^EMEŌ ^I^ IL

3.
> *(Ī I^ Ī) BĒ^E ERR ÊMEŌ (Ī^)

4.
> [ BĒRR(Ê)MEŌ > BĒRMEŌ ]


♧♧♧



▪︎IBARRANGELUA

¤ Etimología

0.
< [*ZAN ITSAS BEHA AURRE DAN GOI HEDA ORO DAN URI] 

¤ Significado

•[ Pueblo que se Extiende Todo Arriba en lo Alto Mirando Frente a Mar Abierto] 

¤ Evolución fonética y aglutinación

▪︎Fases

1.
> *ZE^ TZE BE^A ARRE RAN GUI ^IRE ULU RA^ ULI

2.
> *^Î ZI B(E)Â ARR(E) ^AN G(Ī Î)^E LU ^Â (I)L

3.
> *Î^I BĀRRÂNGÊLUÂ(L)

4.
> [ ĪBĀRRÂNGÊLUÂ ]

♧♧♧

☆ Etimologías propias de @fga51

◇◇◇









No hay comentarios:

Publicar un comentario