viernes, 28 de enero de 2022

El significado de Arratia en Bizkaia, Euskal Herria.






◇◇◇


▪︎ARRATIA, Valle de

•Valle suroccidental de Bizkaia que está bajo el Gorbea en la muga con Araba, Euskal Herria.

¤ Sarrera

•Arratia-Nerbioi Bizkaiko hego-mendebaldeko eskualdea da, Arabarekin muga egiten duena. Eskualdearen izena Arratia eta Nerbioi  ibaietatik dator.

Mendi nagusiak Gorbeia 
eta Itxina dira. 

Hamasei udalerrik osatzen dute eskualdea, Arratia  haranekoak barne: 

▪︎Arakaldo

▪︎Arantzazu

▪︎Areatza

▪︎Arrankudiaga

▪︎Arteaga

▪︎Bedia

▪︎Dima

▪︎Igorre

▪︎Lemoa

▪︎Orozko

▪︎Otxandio

▪︎Ubide

▪︎Ugao

▪︎Urduña

▪︎Zeanuri 

eta 

▪︎Zeberio.

•Arratia eskualde guztiz euskalduna da, biztanleria osoaren %75ek baino gehiagok euskara erabiltzen baitu egunerokoan. Hala ere, alde handiak daude herri batzuen eta besteen artean. 

•Oro har, Mendebaleko euskararen aldaera bat dute jatorrizko euskalkia eskualdean.


•Arratia eskualdeko euskara gorde eta berreskuratzeko helburuarekin sortu zen duela urte batzuk Geure Berbategie programa. 

•Programa horrek bertoko euskararen irautea bideratu nahi du, eta horretarako kanta herrikoiak, esaerak, aditzak, lexikologia, toponimia etab. aztertu eta ikasi dira, betiko gordetzeko asmotan. 


¤ Etimología


< [*AURRE ZAN HEDA DAN HARAN ]


•AURRE:
delante, adelante

•ZAN:
grande, gran
mucho, muy
(*zan den > handî :
que es grande, grande, gran
que es mucho, mucho, muy)

•HEDA:
extender(se), desplegar(se), desplazar(se), llegar hasta, fluir

•DAN:
que es (del verbo izan)

•HARAN:
valle


¤ Significado


•[ Valle Que Se Extiende Muy Adelante ]
•[ Valle que Llega Hasta Muy Adelante ]

(Delante/Adelante: Viniendo de Araba por el Gorbea se avanza por Arratia hasta el centro de Bizkaia y el mar Cantábrico)


¤ Evolución fonética y aglutinación

•Fases:
0.
< *Aurre Zan Heda Dan Haran
1.
> *Arre Han Îte r ÂrÂ
2.
> *ARRi h TI ^ Â^Â
3.
> [ ARR ^Â TI ^Ā = ARRÂTIĀ ]



Ref.:
•Wikipedia
•Etimologías propias de @fga51

◇◇◇










No hay comentarios:

Publicar un comentario