jueves, 27 de abril de 2023

GAUBEA / VALDEGOBÍA en Araba y el apellido alavés de COMPAÑÓN o Martínez de COMPAÑÓN.

 









◇◇◇


Leize artifizial ugari dago Gaubean,bereziki Barrio, Corro, 
Tobillas, Pinedo, Boveda 
eta Riberan. 

Haien ingurumarietan 
historiaurreko aztarna interesgarri anitz topatu da, Brontze Arotik Goi Erdi Arora arte zabaltzen omen direnak, esate baterako Ribotako menhirra, Uxama Barca (Osman), Pico de San Pedro (Uribarrin), Lastra (Karankan) eta Berbeia (Barrion) kastroak. 

Erromatarren garaian, autrigoien 
mendebaldean izanda, haien eragin handia jaso zuen Gaubeak. Orduko asentamenduen aztarnak ere aurkitu dira, La Arena (Tobillasen) eta El Llano (Gurendesen) besteak beste.

Aldaietaren antzeko gerriko apaindu batek Erdi Aroko lehen okupazioa kokatzen du VI. eta VII. mendeetan.

804 urtean Valpuestako 
apezpikutzaren barnean aipatzen da. Bertako agiri batean dioenez Juan apezpikuak Govia populatu zuen eta Gaztelako fundazio nukleotako bat bihurtu zen. Alfontso II.a Asturietakoak sustatu zituen populazio hauek presura bidez eta XII. menderako 30 monastegi inguru eraiki ziren Gaubeako lurretan. Garai hortakoa da Tobillasko Durruma eliza, Arabako zaharrena kontsideratua dagoena.

XI. mendean Lope Enekoitz 
Bizkaiko jaunak eskuratu zuen lurraldea eta XIV. mendean Gaztelako koroaren menpe gelditu zen, Villarcayoko eskumenean.

XV. mendean Araban sartu zen Valle Real tituluarekin eta 1463. urtean Henrike IV.a Gaztelakoak Arabako hermandadeei zegokiela baieztatu zuen, eta 1483an zergak ordaintzetik aske gelditu ziren.

1501 urtean ordea Burgosko zergabiltzaileek hartu zituzten Gaubeako diruak, baina haranak protesta egin eta Errege-erregina Katolikoek 1503an arrazoia eman zioten, Errege eskutitz bidez Arabari zegokiola konfirmatuz. Auziak 1510 arte iraun zuen arren ez zen aldaketarik izan.
(Wikipedia)


Ibaia : OMECILLO <> OMEZILO

▪︎OMEZILO <> OMECILLO
< *GAUBEAN IBAI OSO ZAN HEDA ORO DEN
•Que es rio todo de muy gran extensión en Gaubea / Valdegovía.
> *GOMIÊ BE USU ZÊ ÎrE OLO rÎ
> *GOMÊME ISI ZÎ Î^I ULO (^Î)
> *GOMÊNESI^ÎÎÎILO
> *HOMÊHEZĪ^LO
> ÔMÊÊZĪLO = ÔMĒZĪLO <> OMECILLO

El río Omecillo nace de varios arroyos provenientes de la Sierra Salvada y la sierra de Árcena, vertebrando el valle de Valdegovía, donde riega sus localidades más importantes, como Villanueva de Valdegovía, Gurendes, Villanañe o Espejo. Antes atraviesa localidades burgalesas de San Zadornil y cerca de su desembocadura el municipio de Lantarón, alcanzando su máximo caudal al llegar al pueblo de Bergüenda y muriendo en el Ebro junto antes de llegar a la localidad de Puentelarrá.
(Wikipedia)

◇◇◇

▪︎MTZ. de COMPAÑÓN
•Apellido alavés

•COMPAÑÓN


•Valdegovía / GAUBEA
GAUBEA > GOBIA <> GOVIA
> Val de Govía = Valdegovía
(Araba)

•Peña Gobia en Burgos cerca de Valpuesta y Valdegovía.

•Carrias <> Karrias : en la Bureba.
< *KAŔ HEDA HAITZ / ÂTX
•Peña extensa y áspera/dura/sólida
•Peña extensa y afilada con picos.
> *KARR ÎRE ÂX
> KARR Î^I ÂS = KARRĪÂS <> CARRIAS


▪︎COMPAÑÓN
= KONIPAINION
< *GOMEBAINION

0.
< *GAUBEA IBAR ZAN HEDA ORO DEN HERRI

•Comarca que es toda muy extensa del valle-vega de Gaubea (Val-de-Gobia > Valdegovía).


《▪︎GAUBEA
< *GOI ZAN ORO BEHE HEDA DEN HARAN
•Valle que se extiende bajo muy grandes alturas
> *GUI HAN U^U BEÊ ÊrA ŕÎ ÂrA^
> *G(Ī) Â^ Ū BĒ Ê^A (^Î) Â^Â
> GÂŪBĒĀ^ > GŌBĪĀ 


▪︎COMPAÑÓN
0.
< *GAUBEA IBAR ZAN HEDA ORO DEN HERRI

•Comarca Que Es Toda Muy Extensa del Valle-Vega de Gaubea. (Valdegovía)

0.
< *GAUBEA IBAŔ ZAN HEDA OrO DEN HERRI
1.
> *GOMIE BA^ ^EN ÎrE O^O rIN ÊŔ
2.
> *GOME BÂ ÎN Î^I Ō ^IN ÎL
3.
> *GOMEBÂÎNĪŌ(Î)N(Î^)
4.
> KOMEPÂÎNĪŌN
> KON(I)PÂÑŌN
> KONPÂÑŌN <> COMPAÑÓN

◇◇◇

¤ Etimologías propias de @fga51

♧◇♧








No hay comentarios:

Publicar un comentario