◇◇◇
▪︎ORREAGA <> Orriaga
•Roncesvalles / Errozabal
Pirineo Navarro
•"Orreaga (auritzeraz: Orriaga)
Euskal Herriko udalerri bat da,
Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean dago.
Auritzena zen administratiboki bere sorreratik 1127n 1274ra, udalerri independente batean sortu zenetik. Bertako biztanleak orreagatarrak
(auritzeraz: orriagatarrak) dira."
(Wikipedia)
¤ Etimología
• Orierriaga (1284)
• Oriarriaga (1286)
• Orierriaga (1286)
"Roncesvalles "elorri haran" gisa itzuli izan da, eta interpretazio horretatik dator euskarazko
bertsioa, Orreaga ("ipuruen lekua"),
ziur aski Orierriaga izeneko zonaldeko leku zahar baten deformazioa.
Hala ere, beste teoria batzuek diote
Erro-zabalen duela jatorria, "Erroko lautada", mende askotan ibar horri estuki lotuta egon baitzen."
(Wikipedia)
Es dut uste, eta ez du ematen...
Hona hemen:
0.
< [*ZAN DOR GOI AURRE HEDA GARAI HARAN DAN ]
¤ Significado
•[ Que es Valle de Arriba Extendido-Desplegado (en llano) Encima Delante de Muchas-Grandes Altas Cumbres ]
¤ Evolución fonética y aglutinación
0.
< *Zan DoR Goi Aurre Heda Garai Haran Dan
1.
> Hen roR Hui Arre Êra Ga^a ^a^â râ
2.
> (^î) ÔRR Ī ARRE Ê^A GĀ ^Ā ^Â
3.
> ÕRRĪARRĒÂGĀ^Ā
4.
> ŌRĪARRĒÂGĀ > [ ŌRĪARRĪÂGĀ ]
(1286)
> ŌRĪERRĒÂGĀ > [ ŌRĪERRĪÂGĀ ] (1284 - 1286)
4.
> Ō(^ĪI)RR[Ē<>Ī]ÂGĀ
> [ ŌRRĒÂGĀ > ŌRRĪÂGĀ ]
oficial - local del valle
♧
▪︎ORBAIZETA
•En Aezkoa Ibarra, Orbaizeta es el pueblo más al norte, en el Pirineo Navarro en una terraza superior del río Irati y en el acceso al Bosque de Irati, cerca está en un alto la Torre de Urkulu.
"Orbaizeta (aezkeraz: Orbaxta)
EuskalHerriko udalerri bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean dago.
•Iparralderago dagoen Aezkoa
herria da, populatuena.
Iratiko atarian egoteak eta arma-fabrikak interes turistiko handiko gune bihurtzen dute.
•Irati ibaiaren gaineko terraza batean dago.
•Bere muinean Urkuluko dorrea dago, K.a. I. mendeko erromatar eraikuntza.
•Aezkoa ibarran kokatuta da."
(Wikipedia)
¤ Etimología
• Orbacita (1253)
• Orbayceta (1253)
• Orbayçita (1350)
• Orbayceta (1366)
• Orbayceta (1532)
• Orbaiceta (1802)
• Orbaizeta (1847)
• Orbaxta (1872)
• Orbasta (1911)
• Orbaizeta (1926)
• Orbaiceta (1953)
• Orbaizeta (1974)
• Orbaitzeta (1989)
• Orbaizeta (2010)
•"Orbaizeta edo Orbaxta izen iluna da, eta esanahi ezezaguna du.
1990etik 2010era,ofizialki Orbaitzeta
izendatu zuten, Euskaltzaindiak
babestuta, baina ordutik Orbaizeta
izatera igaro zen, akademiak zuzenketa egin ondoren.
Jatorria ondoko Orbara herriarekin partekatzen du; izan ere, badirudi bien hitz nagusia, orba, berbera dela. Orbaxta lagunarteko uzkurdura bat da, Auzperri edo Otsagi bezala, inguruko hizkeran (aezkera) erabilia, baina bereesanahia Orbaizeta
izenaren berdina da."
(Wikipedia)
Iluna eta ezezaguna, baina argia eta ezaguna balekite.
Hona hemen:
0.
< [*BEHE AURRE IBAR ZAN GOI ATZE HEDA DEN HIRI ]
¤ Significado
•[ Pueblo que se extiende (o que llega hasta) muy arriba atrás del valle-vega de abajo delante ]
¤ Evolución fonética y aglutinación
0.
< *Behe Aurre IbaR Zan Goi Atze Heda Den Hiri
1.
> *Beê Orre BaL Han Hui Etz Êta Rî Îri
2.
> *B(ē) OR BÂ ^Â Îi IZ ÊTA (^Î Î^i)
3.
> *BORB^ĀĪZÊTA
4.
(cae la b inicial)
> [ ÔRBĀĪZÊTA ]
> Ôrbazîta (1253)
♧
▪︎OTSAGABIA <> OTSAGĪ
En el Valle de Salazar, Pirineo Navarro, al Oeste del Roncal.
"Otsagabia edo Otsagi Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta.
Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean dago.
Euskal Herriko herri politenetakotzat jotzen da, eta Anduña eta Zatoia
ibaien elkargunean dago,
Anduñak banatzen duen arren.
Muskildako santutegia da nagusi eta Pirinioetako mendien artean pilatzen dira bere kale harriztatuak. Bere alderdirik ezagunena Anduña
ibaiaren zeharbidea da, bere zubi ugarien bitartez, eta ospetsuena
Ertaroko zubia da.
Bere arkitektura zaraitzuar tradizionala da, altuera handikoa izan eta nabarmenagoak dira teilatuak, lau isurialde baitituzte. Ibaxa oso estua denez, etxeak elkarren ondoan daude eta altuera ezberdinak dituzte. Hormak zuriak dira, harri grisaxkaz apainduta daude eta zurezko elementuak dituzte, hala nola leihatilak edo habeak.
Zaraitzu ibaxan kokatuta da, Aldegaña kiñoian, baina 1846tik udalerri independentea da. Bertako biztanleak otsagabiarrak edo otsagiarrak dira."
(Wikipedia)
¤ Etimología
• Osxagauia (1034)
< [*Oso Zan Garai Behe Ibai Alde
Dan Hiri ]
◇
• Osxagauia (1034)
• Oxssagauia (1072)
• Oxagabia (1115)
• Oxagauiam (1248)
• Ochogabia (1253)
• Ochagavia (1312)
• Ochagauia (1366)
• Otssagavie (1378)
• Ochagabia (1380)
• Ochagavia (1534)
• Olchababia (1591)
• Otsagabiren (1567)
• Ochagabia (1800)
• Ochagavia (1829)
• Otsagi (1872)
• Otxagabia (1926)
• Otsagabia (1961)
◇
"Filologoek euskal jatorriko herriaren izena aintzat hartzen dute, nahiz eta ez diren ados jartzen herriaren esanahi etimologikoari buruz. Badirudi izena bi hitzez osatuta dagoela, baina hitz horien esanahiari buruzko interpretazio asko daude. Horrela, otsa "otso"; "hotz" edo "osa" itzul daiteke; gabia, berriz, "habia", "gabia" edo "gabia" (zaraitzuerazko "gau"), besteak beste.
Herriaren (eta ibaxaren) armarriak otso bat erakusten du, eta horrek argi erakusten du mendeetan zehar herriaren izena otsoekin lotu izan dela. Otsoak oso presente egon ziren joan den mendera arte inguru menditsu eta basotsu horietan. Ricardo Zierbidek gabia habia hitzaren aldaera bat zela uste zuen eta, beraz, Otsagabia libreki 'otsoen habia' gisa itzul zitekeen. Julio Caro Barojak, ordea, uste zuen gabia-k "burdinolako mailua" esan nahi zuela, eta, beraz, garai batean bertan zegoen instalazio metalurgiko bat aipatzen zuela.
Hipotesi berri batek -aga, atzizki toponimikoa, eta -bia "ubera" ziren. Azken batean, otso + aga + ibia, hau da, "otsoaren ibiaren lekua" gisa itzuliko litzatekeena."
(Wikipedia)
Neuk ez dut uste horrela denik.
No tiene que ver con otso, ni con gabia, ni con habia, ni con hotsa, ni con hotza, ni con ibia. Es descriptivo de su localización en la zona como casi todos los topónimos mayores euskéricos, no calificativo, ni anecdótico, porque no es la tradición en nombres vascos de poblaciones y topónimos mayores.
Hona hemen:
0.
< [*OSO ZAN GARAI BEHE IBAI ALDE DAN HIRI ]
(garai: lo de arriba, lo que está encima)
¤ Significado
•[ Población Que Está Junto Al Río Bajo Un Alto (monte) Muy Grande ]
¤ Evolución fonética y aglutinación.
0.
< *Oso Zan Garai Behe Ibai Alde Dan Hiri
1.
> *OS ZÂ GA^A BI^I MA ARE RÊ ^I^I
2.
> *OSZÂGĀBĪNĀRIRÎ^Ī
3.
> *OSZÂGĀBĪHĀ(^I^Î^Ī)
4.
> [ OSZÂGĀBĪ^Ā ]
(1034) (b <> u)
> [ OXÂGĀBĪĀ < > OTSÂGĀBĪĀ ]
(actual oficial)
5.
> Otsagemie
> Otsaginii
> Otsagihī
> Otsagi^ī
> [ OTSAGĪ ]
(actual local)
☆
•Ref.:
•Wikipedia
•Etimologías propias de @fga51
◇◇◇
No hay comentarios:
Publicar un comentario