MUNITIBAR - ARBATZEGI - GERRIKAITZ. Lea, Bizkaia, Euskal Herria. Jatorrizko Esanahiak.

 

◇◇◇



▪︎MUNITIBAR - ARBATZEGI
- GERRIKAITZ


•Rio Lea.
•Monte Oiz.
•Carretera que cruza por los montes entre Gernika (cuenca del rio Oka) y Markina (cuenca del rio Lea).

☆☆☆


•Munitibar 
(izen ofiziala Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz) 
•Bizkaiko ekialdeko udalerri bat da, Lea-Artibai eskualdekoa.
•Lau auzune nagusi ditu, Arbatzegi eta Gerrikaitz hiriguneez gain: Berreño-Aldaka, Uriona, Gerrika eta Totorika.

☆☆☆

•Historikoki Arbatzegi elizatea zen eta Gerrikaitz uria edo hiribildua; horren hurbil egonda, Lea ibaiak baino ez ditu banatzen.

Gerrikaitz hiria 1366an sortu zuen Tello kondeak, Monditibar izenarekin.

1883an, bi herriak batu ziren, eta Munitibar izena hartu zuten udalerri osorako.

☆☆☆

•Munitibar Lea ibaiak zeharkatzen du, eta Oiz mendiaren iparraldeko magalean dago.
Udalerriaren punturik garaiena Oiz mendiaren tontorra bera da (1.036 m) eta baxuena, berriz, Lea ibaiaren ibarra udalerria uzten duenean iparraldetik (140 m).

•Gernika eta Markina lotzen dituen errepidean dago herrigune nagusia. 
Bilbotik 38 kilometrora dago.

☆☆☆

•Herria honako auzoek osatzen dute: 
Arbatzegi, Berreño, Gerrika, Gerrikaitz eta Totorika.

☆☆☆


¤ Etimologías


▪︎MUNITIBAŔ

< ▪︎MONDITIBAŔ  < *BONDITIBAR
(Gerrikaitz, 1366)

0.
< *BEHE OIZ MENDI LEA DEN IBAI AURRE HEDA URI


•Significado

•Villa que se Extiende Ante el Rio Lea Bajo el Monte Oiz.


¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre

0.
< *BEHE OIZ MENDI LEA DEN IBAI AURRE HEDA URI

1.
> *MI^I  OI^ NI^DI  RIE TI^ BAI  ARRE ÎRE U^I

2.
> *M(Ī)  O NÎDI ^II  TΠ BA  AŔ  (Î^I IÎ)

3.
> *MONÎDĪTÎBĀŔ

3.1
> MONDĪTÎBĀŔ  (1366)

3.2
> *MUNÎRĪTÎBĀŔ

> MUNÎ^ĪTÎBĀŔ

= MUNĪTÎBĀŔ


♧♧♧


▪︎GERRIKAITZ
(Monditibar aforada con carta puebla de Tello Señor de Bizkaia desde 1366)


¤ Etimología

0.
< *LEA IBAI ALDE  HEDA
- BEGIRA AURRE GOI MUGA HAITZ
- DEN URI


•OHARRA :

A.
'GOI HAITZ'
•Alta Peña.
> *HOI HETZ
> ^OI ^IZ
=  ÔĪZ

B.
'GOI ATX '  (B)
•Alta Peña
> *HOI EX
> *ÔI IS
> ÔĪS <> ÔĪZ


¤ Significado

• Puebla que se Extiende Junto al Rio Lea que Mira Delante de una Alta Peña que es Frontera (Oiz).


¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre


0.
< *LEA IBAI ALDE HEDA
- BEGIRA AURRE GOI MUGA HAITZ 
- DEN URI

1.
> *RIE  IME  E^RI ^IRE
- MIGI^E ARRE HUI NIGA ^AITZ 
- RI^ U^I

2.
> *^II  INI Î^I Î^I
- NIGÊ  ERRI  (^II) HIGA ÂITZ
- (^Π IÎ)

3.
> *ĪHĪ^-HIGÊ ERRI ^IKA ÂITZ

> *(Ī^Ī^I) GĒRRĪKĀITZ

4.
> GĒRRĪKĀITZ


♧♧♧


▪︎ARBATZEGI

¤ Etimología

0.
< *LEA IBAI ALDE HEDA
- AURRE BEHA HAITZ ZAN GOI
- DEN AUZO

(zan den > handî)

¤ Significado

• Barrio (anteiglesia) que se Extiende Junto al Rio Lea Mirando Delante de
una Peña Muy Alta (Oiz).


¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre


0.
< *LEA IBAI ALDE HEDA
- AURRE BEHA HAITZ ZAN GOI
- DEN AUZO

1.
> *RIE IME E^RI ^IRE
- ARRE BI^A  ^ETZ ZE^ GUI
- RI^ OZO

2.
> *^II INI Î^I Î^I
- AŔ  B  (Î)TZ  ^Ê  GII
- ^Π UZU

3.
> *(ĪHĪ^)
- AŔ B  TZ  ^Ê  GĪ- Π I^I

4.
> AŔBÂTZÊGĪ^


♧◇♧
¤ Etimologías propias de @fga51.
♧◇♧