Origen y Significado de ZARAITZU Ibaxa: Valle de SALAZAR, Pirineo Navarro, Euskal Herria.

 

◇◇◇

▪︎Valle de SALAZAR
<> ZARAITZU Ibaxa
•Arcaico : 

SARASAGO (año ~ 1000)   

SARAZAZU (año ~ 1100)

•Zaraitzu (zaraitzueraz: Zaitzu ) Euskal Herriko ibar eta unibertsitate bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean dago.

"Toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:

•Saresago (924)
•Sarresazo (970)
•Sarasago (1007)
•Sarasazio (1027)
•Sarasazu (1055)
•Sarazazu (1110)
•Sarasaç (1111)
•Sarasaz (1144)
•Sarassasso (1170)
•Sarasaitz (1205)
•Sarasas (1237)
•Saraçayz (1268)
•Sarasaiz (1280)
•Vall de Sarazas (1350)
•Val de Sarasaz (1366)
•Val de Salazar (1534)
•Val de Salaçar (1614)
•Sarasacio (1638)
•Valle de Salazar (1800)
•Zaraitzu (1872)
•Saraitzu (1926)
•Salazar (1956)
•Zaraitzu (1966)
•Zaraitzu (1974)

Zaraitzu eta Salazar izenak ibaxari eta ibaiari dagozkie, eta ez dute harreman etimologikorik. Zaraitzu, XVI. mendean dokumentatua, euskaraz transmititu da gaur arte. Salazar forma gaztelaniaz bakarrik erabili da. Izan ere, Nafarroako dokumentazioan ez da agertzen Nafarroako Erresumaren konkistari buruzko Gaztelako Erresumaren dokumentuetan, eta ia ehun urte geroago arte ez da bailaran erabiliko. Sarasaz izenaren homofonia erlatiboagatik ager daiteke, Salazar leinu gaztelarraren izenarekin."

(Wikipedia)

¤ Etimología

0.
< [*OSO HARAN ZAN
• MUGA AURRE BEHA DAN
• GOI HEDA ZAN ORO ]


¤ Significado

[ •Valle Muy Grande
•Que Mira Ante la Frontera
•Todo Muy Extenso en lo Alto ]

¤ Evolución fonética y aglutinación

☆ Opción A

▪︎Fases

0.
< *OSO HARAN ZAN
• MUGA AURRE BEHA DAN
• GOI HEDA ZAN ORO

1.
> *USU ÂRÂ ZÂ
NUGE ARRE MIÊ RÊ
GO ÎRE ZÊ O^O

2.
> *SI ÂRÂ ZÂ
HIHI ALE NÊ^Ê
GO Î^E ^Ê Ō

3.
> *SÂRÂZÂ
^I^I EL H^Ē
GO ^Ē Ō

4.
> *SÂRÂZÂ
^Ī I(L) ^Ī > ( Ī Î Ī )
GO (^Ī) Ō > GŌ

= [ SÂRÂZÂGŌ ]
(años 924 - 1007)


☆ Opción B

▪︎Fases

0.
< *OSO HARAN ZAN
• MUGA AURRE BEHA DAN
• GOI HEDA ZAN ORO

1.
> *USU ÂRÂ ZÂ
NUHE ARRE MIÊ RÊ
HUI ÎRE ZÂ O^O

2.
> *SIÂRÂZÂ
HIHI ALE NÊ^Ê
ÛI Î^E ZÊ O^O

3.
> *SÂRÂZÂ
^I^I EL HÎ^Î
ÎI Î^I Z(Î) Ō     (año ~ 1027)

4.
> *SÂRÂZÂ
^Ī I(L) ^Ī  > ( Ī Î Ī )
(Ī Ī) ZŪ  >  ZŪ

= [ SÂRÂZÂZŪ ]
(años 1055 - 1110)


☆ Opción C

▪︎Fases

0.
< *OSO HARAN ZAN
• MUGA AURRE BEHA DAN
• GOI HEDA ZAN ORO

1.
< *USU ÂRÂ HEN
NUHE ARRE MIÊ RÊ
HUI ÎTE ZÊ U^U

2.
< *SI ÂRÂ ^Î
HIHI ALE NÊ^Ê
ÛI TI ZÎ Ū

3.
< SÂRÂ(Î ) > SÂRÂ
^I^I EL HÎ^Î > ^Ī I(L) ^Ī > Ī Î Ī > Ī
ÎI TZ(Ī) Ū > ĪTZŪ

= [ SÂRÂĪTZŪ <> ZÂRÂĪTZŪ ]
(actual contemporáneo oficial)

> [ ZÂ^ÂĪTZŪ <> ZĀĪTZŪ ]
(actual contemporáneo local en el valle)

☆

•Ref.:
•Wikipedia
•Etimologías propias de @fga51

◇◇◇