lunes, 23 de octubre de 2023

LEKEITIO y su playa ISUNTZA, en Bizkaia, Euskal Herria. Con mención a la playa de KARRASPIO en MENDEXA y a la isla de GARRAITZ y al monte LUMENTZA, en Lekeitio. Origen y Significados.








◇◇◇


▪︎LEKEITIO

•En la costa de Bizkaia, cerca de la desembocadura del rio Lea.

"Otoio eta Lumentza mendiek inguratzen dute, eta Lea ibaiak zeharkatzen du. Izan ere, Mendexa eta Lekeitio artean itsasoratzen da erreka hori, eskualdeari izenaren erdia ematen diona. Herria badia txiki baten mendebaldean dago, itsasotik nolabaiteko babesa lortzen duela. Badia horren erdian Garraitz edo San Nikolas uhartea dago, udalerriko zati ere badena. Isuntza hondartza udalerriaren erdigunean dago."
(Wikipedia)

•Udalerri mugakideak:

• Ispaster mendebaldean.
• Mendexa ekialdean.
• Amoroto hegoaldean.



"Izena, dirudienez, «Lea gaineko tokia» esan nahi duen legoitio hitzaren deformazioa da. Dena den, beste teoria batek dio Lea-kai-tio («Lea inguruko kaia») hitzetik datorrela."
(Wikipedia)

Nik ez dut uste horrela denik.

▪︎Neure proposamena:

▪︎LEKEITIO


¤ Etimología


0.
< *LUMENTZA GOI BEHE HEDA DEN ITSAS AURRE LEA IBAI BURU URI


¤ Significado


VILLA EN EL EXTREMO DEL RIO LEA QUE SE EXTIENDE ANTE EL MAR BAJO EL ALTO DE LUMENTZA.



¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre


0.
< *LUMENTZA GOI BEHE HEDA DEN ITSAS AURRE LEA IBAI BURU URI

1.
> *LUNE^TZE  KUI  ME^E  ÎTE
RE^ TSE^ ORRE RIE IME MU^U U^I

2.

2.1
> *LIHÊZI KII NEÊ ÎTE ^Ê TZÊ ORRE ^IE INE NŪÎ

2.2
> *L(I)^Ê(^I) K(Ī) HĒ ÎTE Ê ZÊ ORRI ÎI IHI HĪI

3.

3.1
> *LÊK^Ē ÎTEÊ^Ê ORR(I) (Ī) (I^I) (^Ī)

3.2
> *LÊKĒÎTĒ^OŔ

4.
> LÊKĒÎTĪÔ^
> Lêkīttô   (fon. Lek°.)




▪︎ISUNTZA
•Playa de Lekeitio

0.
< *ITSAS HONDAR HEDA ZAN DEN 

•Que Es Muy Extensa Playa de Arena Marina 

1.
> *ITS(Ê) ÛNTÊ (Î)RE ZÂ RÎ

2.
> *ITS ÛNTÎ^I ZÂ (^Î)

3.
> *ISÛNT(Ī)ZĀ

4.
ISÛNTZĀ 




▪︎KARRASPIO
•Playa de Mendexa frente a Garraitz, isla frente a Lekeitio, en la desembocadura del Lea, a la que se puede llegar andando en marea baja por la arena o por un dique de piedra (resbaladizo por el musgo...)

0.
< *GARRAITZ BEHE ORO 

•Todo lo de Abajo de Garraitz 

1.
> *KARRATZ PEÊ O^O

2.
> *KARRATZPĒŌ

3.
> KARRASPĪŌ 




▪︎GARRAITZ
•Isla frente a Lekeitio.

0.
< *KAI AURRE ZAN HAITZ-IZARO DEN 
(*zan den > han-dî : grande, gran)

•Que Es Gran Peña-Isla Frente Al Muelle 

1.
> *KA ARRE HAN ÂITZ-IZERU RÎ

2.
> *KA ARRE ^Â ÂITZ-I^I-I ^Î

3.
> *KĀRR(I)^ĀITZ(^Ī)

4.
> KĀRRĀITZ <> GĀRRĀITZ 




▪︎LUMENTZA

•Colina frente al mar bajo la cual se emplaza la villa de Lekeitio.

¤ Etimología

0.
< *ZAN ITSASO ORO BEHA DEN HEDA ZAIN GOI MUINO
(*zan den > handî)

¤ Significado

Alto Cerro Vigía Que Mira Extensamente a Todo el Gran Mar 
(al mar abierto)

>>>

•MONTE ATALAYERO


¤ Evolución fonética y aglutinación del nombre

0.
< *ZAN ITSASO ORO BEHA DEN HEDA ZAIN GOI MUINO

1.
> *ZÊ (I)SESU ULU M(I)Ê REN ÊTA ZÂ HUI NUÎU

2.
> *ZÎ ZIZI ILU MÊ ^EN ÎTE ZÂ ^UI NŪ

3.
> *ZÎ ^I^I ILUMĒ^NÎTIZÂ ÎI N(Ī)

= *(Z)Ī^LUMĒN(Î)T(Î)ZÂ(Ī)N

4.
> *(Ī)LUMĒNTZÂN

> LUMĒNTZÂ(N)

> LUMĒNTZÂ^



▪︎MENDEXA
<> MENDEJA <> MENDEIHA
•Limítrofe con Lekeitio sobre la playa de Karraspio arriba en el monte.

0.
< *ITSAS BEHA DAN HEDA GOI ZAN URI 

•Población que Mira al Mar Desplazada Muy en lo Alto.

1.
> *TSÊ M(I)Ê REN (Î)DE HUI HAN U^I

2.
> *TZÊ MÊ ^ÊN DE ÛI HÂ (IÎ)

3.
> *ZÎ MĒ^N DE ÎI HÂ
> *(^Î)MĒNDEĪH 
> *MĒNDEĪHÂ

4.

4.1
> MĒNDEH 
> MĒNDEJ 

4.2
> MĒNDEĪHÂ > MĒNDEĪ^Â
> MĒNDEX 


♧◇♧

¤ Etimologías propias de @fga51

♧◇♧







No hay comentarios:

Publicar un comentario