martes, 2 de enero de 2024

ZIORDIA - OLATZAGUTIA - ALTSASU. En Nafarroa, Burunda-Sakana. Muga con la Llanada Oriental Alavesa por Asparrena. Origen y Significado de sus Nombres.

 












◇◇◇



•En Nafarroa, Burunda - Sakana muga con Asparrena, Araba, Llanada Oriental

☆☆☆


¤ ZIORDIA - OLATZAGUTIA - ALTSASU




▪︎ZIOŔDIA

0.
< *Zan Aurre Muga -Beha Heda Den -Zain Uri

•Pueblo Vigía Que Mira Extensamente Muy Ante la Frontera.

0.
< *Zan Aurre Muga -Beha Heda Den -Zain Uri

1.
> *Ze^ Orre Nihe Bi^e Îde Ri^ ^Ai^ U^i

2.
> *Zî Orri Hi^i Miî Îdi Âî Iî

3.
> *ZÎ ORRI^ĪNĪ^DIÂ(Ī^)

4.
> *ZÎORRĪHĪDIÂ
> *ZÎORRĪ^ĪDIÂ
= ZÎORR(Ī)DIÁ
> ZIOŔDIÂ





▪︎OLATZAGUTIA <> OLAZTI


¤ Nota


" Izenaren etimologia oso argia da: olatza («korta», «saroi»; edo «burdinola») + guti («txiki») + -a artikulu mugatzailea.
Olatzagutia izenaren amaierako -a artikulu mugatzailea denez, deklinabidea hauxe du: Olatzagutia, Olatzagutiarekin, Olatzagutian..., baina Olatzagutiko, Olatzagutitik, Olatzagutira... Era berean, izen honek bere azken -a galtzen du ondoan beste determinatzaile bat edo adjektiboa daramanean, adibidez: Olatzaguti maitea, Olatzaguti osoan, gure Olatzaguti hau..."

Dudo mucho de esa explicación por evidente que parezca. No indica ubicacíón, localización o función.

Propongo :

0.
< *Aurre Muga Heda Zan - Beha Muga Oro - Den Zain Uri


•Pueblo que es Vigía Mirando Toda la Frontera Muy Desplazado Ante la Frontera.


0.
< *Aurre Muga Heda Zan - Beha Muga Oro - Den Zain Uri

1.
> *Orre Niha Îta Za^ - Miâ Nige U^u
- Ti^ Zai^ U^i

2.
> *OLI HI^A (Î)TA ZÂ - N(I)Â HIG(I)Ū
- TÎ ^A(Î IÎ)

3.
> *OL(I^Î)ÂTÂZÂHÂ(^I)GŪTÎÂ

4.
> OLĀTZÂ^ÂGŪTÎÂ

= OLĀTZĀGŪTÎÂ

vocalmente:
> OLAZEUTIE > OLAZIITII > OLAZĪTĪ

> OLAZTĪ







▪︎ALTSASU 
<>  (ALSASUA)


" Udalerriaren izena "haltza" zuhaitzaren izenetik datorrelako iritzian nolabaiteko adostasuna badago. 
Hizkuntzalarien ustez, izenak bi osagai ditu: haltza izena, batetik; eta -tzu (tsu), ugaritasuna adierazten duen atzizkia, bestetik.

ErdiAroko testuetan 
Alssaltssu 
eta 
Alsassua 
formekin agertzen da.

Antzinatik jatorrizko izenak ahoskera eraldaketa bat jasan du, lehenbiziko (H)altzazu  izenetik gaur egungo Altsasu izenera igaroz. 

Gaztelaniazko Alsasua izenak jatorrizko izenari amaieran -a itsatsi zion.
(Antzera gertatu da, adibidez, Bizkaiko Ibarrangelu (Ibarrangelua) edo Arratzu (Arrazua) udalerrien izenetan. Gaur egun, Altsasuren bi hizkuntzetako izenak koofizialak dira).

Urdiaingo jasotako kondaira herrikoi baten arabera, Burunda haraneko ibai eta erreken ugaritasunaren ondorioz haltza asko zeuden herrixkak Altsa (Haltza) izena jasotzea ekarri omen zuen. Behinola, herrixka hori sute batek erabat kiskaldu eta errautsetatik herri berria sortu omen zuten. Gertaera honek Altsa izenari -su (su) atzizkia gehitu omen zion. Honebestez, Altsasu izenak "Haltza Sutan" edo "Haltzaren Sutea" esan nahiko omen luke."

Es muy dudoso que no u
indique ubicación / localización / función. La H es cierta. Los alisos y el fuego no pudieron ir al nombre.

Mi propuesta :

0.
< *Muga Oro - Atze Zan Heda Oso -
- Den Beha Zain Uri


•Pueblo que mira vigilante muy desplazado muy detrás de toda la frontera.


0.
< *Muga Oro - Atze Zan Heda Oso -
- Den Beha Zain Uri

1.
> *Niha Ulu - Etz Za^ Îte Usu - Rimi^e Zai^ U^i

2.
> *Hi^a ILi - Itz Zâ Ti Su - ^Inîi ^Aî  Iî

3.
> *(Î)Â LĪ TZZÂ TSU ÎHĪ ÂĪ^

> *ÂLĪTZZÂTSU(Ī^Ī)ÂĪ

4.
> *ÂL(Ī)TSÂTSUÂĪ


4.1

> *ÂL(Ī)TSÂTSUÂĪ

> ÂLTSÂTSU(Ê>Î)

> ÂLTSÂTSU  (eusk.)


4.2

> *ÂL(Ī)TSÂTSUÂ(Ī)

> ÂLSÂSU  (cast.)


♧◇♧

¤ Etimologías propias de @fga51

♧◇♧












No hay comentarios:

Publicar un comentario