sábado, 2 de agosto de 2025

De Conceptos Euskéricos que implican Extensión, Desplazamiento o Separación Definitiva con Respecto o en Relación a Algo : EROAN / ERAMAN - EBATSI / EBASLE-a - LAPURTU / LAPUR(R)-a - OHOSTU / OSTU - OHOIN-a - EROSI - ORDAIN - SAL(du).

 



¤ Conceptos:


•Eroan <> Eraman
•Ebatsi <> Ebasle-a
•Lapurtu <> Lapur(r)-a
•Ohostu > Ostu > Ihoin-a
•Erosi
•Ordain
•Sal(du)


¤ Preliminares:

•Eroan <> Eraman

▪︎Joan
•ir
< [*e-oa-n ]
▪︎Con -ra- Impulsativo:
•[ hacer ir : llevar ]
> [*e-ra-oa-n ]
1.
> [ Eroan ]
2.
> *e-ra-ua-n > Eroan
> *Eraban
> [ Eraman ]
(Koldo Mitxelena)


¤ Contenidos:

▪︎Ebatsi
 (GN/Ipar.)
•robar, hurtar
•quitar, arrebatar
(Ipar.) 
•raptar

< [ *dan berr eroan eutsi ]

•[ que es llevar(se) agarrado a (lo de) otro > raptar / arrebatar ]

> *dê ber eruâ eutsi
> *rê bê eruâ eutsi
> *êbēûâûtsi > *êbīîâ(î)tsi > *êb(ī)âtsi

> [ êbâtsi ]

▪︎Ebasle
•ladrón
(ver: ebatsi)



▪︎Lapur(tu)
•robar

1.
< [*eroan ez bere oro dan ]

•[ que es llevar(se) todo lo no suyo ]

> *eruâ ê beê uru rê
> *(i)luâ (î) pī ur(u) rî
> *l(u)âp(ī)urr(î)

> [ lâpurr > lâpur(tu) ]

2.
< [ *eroan borr era dan oro ]

•[ que es llevarse de manera del todo sucia ]

> *iluâ purr iê tê uru
> *luâ purr î t(î) uû
> *l(u)âpurrîtū > *lâpurr(î)tū

> [ lâpur(r)tū ]

▪︎Lapur(r)-a : ladrón



▪︎Ohostu > Ostu
•robar

< [*ez bere dan oro eroan oso dor ]

•[ llevarse muy lo más (por completo) todo lo que no es suyo ]

> *ê beê rê oô eûen oso tû
> *î mī î ō iîin oso tû
> *înīō(ī)nosotû
> *îhīōhosutû
> *î^īōhosutû > *(ī)ōhos(u)tû

> [ ōhostû > *ōôstû > ōstû ]

▪︎Ohoin
•ladrón

< [ *ez bere dan eroan oro egin daun ]

•[ que se lleva todo lo que no es suyo ]

> *ê beê rê eôen oô ehin reû
> *î mī î iô(i)n ō iîn êî
> *înīônōīnîî
> *îhīôhōīn(ī)
> *î^īôhōīn > (ī)ôhōīn
> [ ôhōīn ]



¤ Otros conceptos de unión
-separación definitivas:


▪︎Erosi
•comprar
•pagar
•compensar
•intercambiar

< [*eman berr oso zan]

•(dar un otro muy completo)
•[dar el equivalente]

> *enâ merr osu zê
> *ehâ ner os zî
> *eê her os î
> *ē êr os î

> [ ērosî ]



▪︎Or(r)dain
•pago
•compensación equivalente

< [*oro berr den hain]

•[ que es tanto como todo otro ]
•[ que es lo equivalente a otro ]

> *oô merr dê âin
> *ō nerr dî âin
> *ōher(r)dîâin > *ō(î)rrd(î)âin

> [ ōr(r)dâin ]



▪︎Sal(du)
•vender

< [ *zan heda dorr ]

•(la más gran extensión)
•(el mayor desplazamiento)
•[ la mayor separación ] (de algo)

> *zâ êra durr
> *zâ île dur > *zâ li du

> [ zâldu <> sâl(du) ]

♧◇♧

@fga51

♧◇♧

No hay comentarios:

Publicar un comentario